Muhammet Abdumijit, Uygur Postası, 16 Kasım
Uluslararası Yazarlar Derneği (PEN International), 15 Kasım Dünya Mahpus Yazarlar Günü münasebetiyle Londra’da düzenlediği etkinlikte, Çin hapishanesinde tutulan Uygur yazar ve yorumcu Yalkun Rozi’yi himaye etme çağrısı yayınladı.
Bu gün, yazıları sebebiyle tutuklu bulunan kalem erbabını anmak ve haklarını korumak amacıyla tesis edilmiş olup, PEN International her yıl 15 Kasım’dan 10 Aralık’a kadar olan dönemde özel çağrılar yapmaktadır. Bu yılki himaye listesine dört mahpus yazar temsilci olarak seçilmiştir: Yalkun Rozi (Uygur), Rory Brancker (Venezuela), Mohammed Tajeddeen (Cezayir) ve Mziya Amaglobeli (Gürcistan).
Uluslararası Yazarlar Merkezi, web sitesinde ve sosyal medya platformlarında yukarıdaki yazarlar için ayrı ayrı tanıtım ve çağrı yayınlamış olup, Yalkun Rozi’ye ayrılan çağrıda, onun derhal ve şartsız serbest bırakılması talep edilmiştir.
📝 Yalkun Rozi’nin Uygur Kültürünü Savunması Suç Sayıldı
PEN International, web sitesinde Yalkun Rozi’nin kalem aracılığıyla barışçıl yollarla Uygur kültürünü ve kimliğini ilerletmeyi teşvik ettiği için cezalandırıldığına yer vermiştir.
Derneğin açıklamasında şunlar belirtilmiştir:
💬 «Yalkun Rozi, Uygur kültürünü, dilini ve kimliğini barışçıl yollarla ilerlettiği için cezasını çekmektedir. Çin Eğitim Bakanlığı tarafından onaylanmış Uygur ders kitaplarını yayınladıktan sonra tutuklanması, kültürel ifadeye ve entelektüel özgürlüğe karşı açık bir saldırıdır.»
Açıklamanın devamında ayrıca Çin hükümetinden Yalkun Rozi’nin derhal serbest bırakılması, güvenliğinin sağlanması ve “Sincan” bölgesinde yürütülen sistemli kültürel yok etme politikasının durdurulması talep edilmiştir.
Aziz Isa Elkun: Yalkun Rozi Masumiyetine İnanıyordu
Halka açık kaynaklara göre, Uluslararası PEN Uygur Merkezi (International PEN Uyghur Centre) Başkanı Aziz Isa Elkun, Uygur Yazarlar Merkezi’ni temsilen etkinliğe katılmış ve Yalkun Rozi hakkında konuşarak, tutuklanmasından önceki bir görüşmesini toplantıdaki katılımcılarla paylaşmıştır.
2016 yılında Bişkek’te görüştüklerinde Yalkun Rozi, işinden uzaklaştırıldığını anlatmıştır.
«Sebebini sorduğumda, ‘Çinlileri mutlu edecek bir şey yapmadım’ diye cevap vermişti. Ardından ‘Urumçi’ye döneceğim, hiçbir şey yapmayacağım, hiçbir suçum yok’ demişti. Çok rahattı, hiçbir yanlış yapmadığına tamamen inanıyordu» diyor Aziz Isa Elkun.
Aziz Isa bu anı aracılığıyla, Yalkun Rozi’nin masumiyetine inanarak döndüğünü ve sadece altı ay sonra tutuklandığını vurgulamıştır.
Şair Aziz Isa Elkun ayrıca, Yalkun Rozi’nin sorununun, Çin hükümetinin Doğu Türkistan’da yürüttüğü soykırım politikasının bir parçası olduğuna dikkat çekmiştir. Bağımsız Uygur Mahkemesi ve BM verilerine dayanarak, üç milyondan fazla masum Uygur’un toplama veya hapis kamplarında tutulduğunu, Yalkun Rozi dahil 500’den fazla Uygur yazar, şair ve aydının kamplarda veya hapishanelerde masum yere cezalandırıldığını dile getirmiştir.
PEN International: Yalkun Rozi Serbest Bırakılsın
PEN International, Yalkun Rozi’nin serbest bırakılması için Çin’in BM temsilcisi Chen Xu’ya yönelik bir imza toplama çağrısı yayınlamıştır.
Çağrı mektubunun kısa özeti şöyledir ve dileyenler aşağıdaki bağlantı aracılığıyla çağrıya ses katabilir: «Sizden Yalkun Rozi’yi derhal ve şartsız serbest bırakmanızı, güvenliğini garanti etmenizi ve Uygur yazar-aydınların yasal ve insani haklarına saygı gösterilmesini talep ediyorum. İfade özgürlüğü ve kültürü teşvik etmek temel bir insan hakkıdır.»
İmza Adresi: https://www.pen-international.org/our-campaigns/day-of-the-imprisoned-writer-2025
